LZD

Historia LZD

50 lecie Zakładu

Z okazji 50 lecia Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Siemianicach ukazała się praca dwóch autorów: Konrada Magnuskiego i Iwa Gałeckiego pt. "50 lat Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Siemianicach 1951 - 2001" (Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu).

Iwo Gałecki "Historia organizacji i rozwoju Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Siemianicach"

• Wstęp
• Lata 1923-1945
• Lata 1945-1951
• Lata 1951-1958
• Lata 1958-1968
• Lata 1968-1981
• Lata 1981-1991
• Lata 1991-2001
• Zakończenie
• Literatura

Pisano o nas również w prasie fachowej:

Las Polski	Przegląd Leśniczy	Wieści Akademickie

Niniejsze opracowanie stawia sobie za cel zebranie i krótkie omówienie wydarzeń z historii Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, który jest integralną częścią Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu.
Od samego początku, aż do chwili obecnej, zadania i cele postawione przed Zakładem nie zmieniły się. Miał on być i jest do tej pory terenowym zapleczem Wydziału Leśnego, oraz w mniejszym stopniu innych Wydziałów macierzystej Uczelni. Wynikają stąd dwie pierwsze i najbardziej podstawowe funkcje lasów doświadczalnych.
- trwałe tworzenie i utrzymanie bazy niezbędnej do prowadzenia badań terenowych z szeroko pojętego leśnictwa i drzewnictwa, oraz dziedzin pokrewnych
- zapewnienie warunków do prowadzenia terenowych zajęć dydaktycznych: ćwiczeń terenowych, praktyk studenckich i praktyk dyplomowych.
Trudno w tym kontekście, wyobrazić sobie racjonalne funkcjonowanie Wydziału
Leśnego, bez pomocy własnego zaplecza, jakim są Leśne Zakłady Doświadczalne.
Jednocześnie lasy doświadczalne Akademii Rolniczej muszą być zwornikiem pomiędzy światem nauki a praktyką leśną, reprezentowana w polskich warunkach głównie przez Lasy Państwowe. Ich naturalną rolą jest bycie swoistym przekaźnikiem myśli i nowych idei, kreowanych na Uczelni, a bardzo konkretnymi potrzebami leśników praktyków. Wynikają z tego kolejne zadania, stawiane Leśnemu Zakładowi Doświadczalnemu w Siemianicach:
- wdrażanie wyników ukończonych badań naukowych z zakresu leśnictwa, drzewnictwa oraz dziedzin pokrewnych
- wzorcowe prowadzenie gospodarki leśnej z uwzględnieniem potrzeb lasów o specjalnym przeznaczeniu
- prowadzenie szeroko pojętej działalności edukacyjnej społeczeństwa w zakresie przyrodniczo - leśnym
Pięćdziesiąt lat istnienia Zakładu, na które siłą rzeczy oddziaływały, niekiedy w sposób bardzo burzliwy, wydarzenia z ogólnej historii naszego kraju, właściwie nie spowodowały zmian zadań postawionych przed nim na samym początku jego dziejów. Zmieniały się warunki historyczne, społeczne, gospodarcze, a cele te uległy tylko niewielkim modyfikacjom. Zdaje się to świadczyć o przenikliwości twórców Zakładu z jednej strony, a z drugiej o wielkiej, potwierdzonej historycznie roli, jaką tego typu jednostka organizacyjna ma do spełnienia.
Cały okres dziejów Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice podzielić można na krótkie okresy, których omówienie pozwoli na bardziej przejrzyste i czytelne przestawienie historii Zakładu. Proponowany podział na okresy przedstawiono poniżej:
1. 1923 - 1945
2. 1945 - 1951
3. 1951 - 1958
4. 1958 - 1968
5. 1968 - 1981
6. 1981 - 1991
7. 1991 - 2001

Propozycja omówienia tego okresu, znacznie poprzedzającego formalne powołanie LZD Siemianice /26.06.1951/ może być pewnym zaskoczeniem. Wydaje się jednak, że jest to konieczne dla pełnego zrozumienia całego kontekstu historycznego powołania Zakładu w tym właśnie miejscu. Wiąże się to z długoletnią działalnością Uniwersytetu Poznańskiego w tym okresie, na tej części terenu Powiatu Kępińskiego, która weszła później w skład lasów doświadczalnych. Z tego też czasu, pochodzą pierwsze próby, choć jeszcze nieliczne, prowadzenia działalności badawczej.
Pierwszy Rektor Uniwersytetu Poznańskiego - prof. Heliodor Święcicki zakupił w dniu 14-go sierpnia 1923 roku majątek ziemski Laski od Konrada von Loesche, który po przejęciu w 1920 roku południowo - zachodniej części Powiatu Kępińskiego przez Państwo Polskie, postanowił przenieść się do Niemiec, a majątek pozostały w granicach polskich sprzedać. Już w kilkanaście dni później, bo 23-go sierpnia tego samego roku prof. Święcicki powołał do życia Fundację "Nauka i Praca", nazwaną później jego imieniem. Fundacja ta stawiała sobie następujące cele:
- popieranie pracy naukowej profesorów, docentów, asystentów i młodzieży studenckiej poprzez udzielanie pomocy materialnej
- pomoc materialna dla kształcącej się polskiej młodzieży
- udzielanie zasiłków wdowich i sierocych po profesorach i docentach polskich szkół akademickich.
W skład Fundacji weszły wyżej wymienione dobra ziemskie położone w okolicach Lasek o powierzchni około 2.683 ha, z czego obszar zalesiony wynosił prawie 1.192 ha. Prof. Święcicki w momencie zakupu zapłacił gotówką 150 000 ówczesnych dolarów amerykańskich, a resztę wpłat w wysokości 450 000 dolarów rozłożono na raty, które Fundacja miała spłacać sukcesywnie z bieżącej działalności. W celu spłaty pozostałej należności, w związku z nikłą rentownością gospodarki rolnej w latach dwudziestych minionego wieku sięgnięto po zasoby drewna, pozostające w dyspozycji władz Fundacji. Podjęto starania o uzyskanie prawa do nadzwyczajnej eksploatacji całości lasów powyżej 80-go roku życia i do roku 1930 wycięto w sumie 371,86 ha lasów rębniami zupełnymi, pozyskując prawie 104.000 m3 surowca drzewnego. Zezwolenia na tak duże cięcia udzielił ówczesny Wojewoda Poznański, w dwóch pismach skierowanych do Kuratora Fundacji w dniu 25-go października 1923 roku oraz 19-go maja 1925 roku. Do roku 1930-go utrzymywała się bardzo dobra koniunktura na drewno, a jego eksport do Niemiec był bardzo zyskowny. W latach późniejszych 1930-1939 popyt na drewno i jego wyroby zmalał tak, że rentowność gospodarki leśnej Fundacji była niska. Grunty leśne poddane wyrębom, były sukcesywnie zalesiane, ale skład gatunkowy wprowadzanych drzewostanów oraz jakość sadzonek pozostawiały wiele do życzenia.
Fundacyjne gospodarstwo leśne było podzielone na dwa leśnictwa: Smardze i Laski. Jego siedziba znajdowała się w Nowej Wsi, w miejscu dzisiejszego Ośrodka Naukowo-Doświadczalnego Laski.
Od początku działalności władze Fundacji zdawały sobie sprawę z potrzeby przerobu drewna i co za tym idzie, korzystniejszej w stosunku do surowca okrągłego, sprzedaży jego wyrobów. Już 20-go grudnia 1923 roku zakupiono tartak o dwóch trakach w Rychtalu, blisko granicy z Niemcami. Jednak ze względu na dużą podaż drewna /duże wyręby by spłacić majątek/ i dużą odległość od Rychtala, Fundacja w 1924 roku wybudowała nowy tartak Laski /2 km od stacji kolejowej w Mroczeniu/ położony na terenie własnych lasów. 30-go czerwca 1938 roku tartak ten dysponował lokomobilą, 3 trakami, kilkoma maszynami przetwórczymi oraz dwoma budynkami mieszkalnymi o łącznej wartości bilansowej 91.350 ówczesnych złotych. Tartak ten do dzisiaj znajduje się we władaniu Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Siemianicach.
Pierwszym Kuratorem Fundacji "Nauka i Praca" był sam jej założyciel i fundator prof. Heliodor Święcicki. Po jego śmierci 12-go października 1923 roku, stanowisko to przejął prezydent Poznania Cyryl Ratajski, zmarły w czasie wojny. Po nim, w schyłkowym okresie istnienia Fundacji, funkcję tą sprawował prof. Adam Wrzosek.
Rozwój Fundacji przerwały działania wojenne, rozpoczęte 1-go września 1939 roku, a jej działalność w okresie wojny została zawieszona. Majątek uległ w tym czasie ogromnym zniszczeniom i dewastacji. Dość wspomnieć, że starty wojenne tylko Tartaku Laski, wyceniono na kwotę 378.566 złotych. Po wojnie działania Fundacji ograniczyły się w zasadzie do rozpaczliwej walki o jej utrzymanie, zakończonej Zarządzaniem Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego nr 11 z dnia 25-go lutego 1953 roku o jej likwidacji.
Istnienie Fundacji "Nauka i Praca" im. Prof. Heliodora Święcickiego miała duże znaczenie dla powołania i późniejszych losów Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Siemianicach. Przede wszystkim jej działalność zapoczątkowała i utrwaliła tradycje uniwersyteckie wśród lokalnej społeczności. Inną ważną okolicznością była bardzo dobra opinia o prowadzonej przez nią gospodarce. Pozostawiła ona głęboko zakorzeniony pogląd o wyjątkowej rzetelności i uczciwości jej władz oraz pracowników wśród miejscowej ludności. Ogromnie ułatwiło to kontakty i rozwiązywanie problemów w pierwszym okresie istnienia Zakładu.
Działalność Fundacji wymaga jeszcze wielu badań i kwerendy w archiwach, by dokładnie poznać całą jej historię. Jest to zadanie trudne, ponieważ niestety zachowało się bardzo mało dokumentów jej dotyczących. Do wyjaśnienie pozostaje na przykład niesprawdzona jeszcze informacja o zakupie przez nią majątku Siemianice o pow. 499 ha, w ostatnich latach przed wybuchem wojny.

Po zakończeniu działań wojennych reaktywowano Uniwersytet Poznański wraz z funkcjonującym w jego ramach Wydziałem Rolniczo - Leśnym. Już w roku 1946 prof. Kazimierz Suchecki - ówczesny dziekan Wydziału postulował wyodrębnienie z Lasów Państwowych i przejęcie w zarząd Uczelni nadleśnictw doświadczalnych do prowadzenia prac badawczych i dydaktycznych. Wtedy też podjeto starania o przydzielenie na ten cel Nadleśnictwa Zielonka, położonego w bezpośredniej bliskości Poznania, gdzie już przed wojną prowadzono na dużą skalę badania leśne. Starania te uwieńczono powodzeniem, przejmując nieodpłatnie 19-go maja 1947 roku zarząd nad tym ośrodkiem. Jednak dla wszechstronnego rozwoju wyodrębnionego w międzyczasie samodzielnego Wydziału Leśnego było to za mało. W latach 1949-1950 kolejny dziekan W.L. prof. Tadeusz Molenda wskazał na potrzebę posiadania jeszcze jednego obiektu leśnego, którego lasy reprezentowałyby maksymalnie duże zróżnicowanie siedliskowe. Z jego też inicjatywy zwrócono uwagę na południe Wielkopolski, gdzie w okresie międzywojennym Uniwersytet Poznański dysponował, w ramach Fundacji "Nauka i Praca", między innymi gospodarstwem leśnym o powierzchni około 1500 ha. Lasy te spełniały wyżej wymieniony warunek, a dodatkowo olbrzymie znaczenie miał fakt, że był to jedyny w granicach powojennej Polski obszar, na którym wszystkie podstawowe gatunki lasotwórcze drzew, znajdowały się w ich naturalnym zasięgu.
Lasy te, po 1945 roku zostały upaństwowione i weszły w skład Nadleśnictwa Państwowego Rychtal. Powierzchnia leśna tegoż Nadleśnictwa wynosiła 7.670,87 ha i była całkowicie obszarem zainteresowania Rady Wydziału Leśnego. Uważano, że jedynie przejęcie całego, przeciętnego w skali wielkości nadleśnictwa, pozwoli z jednej strony na nieskrępowane przez wiele lat zakładanie kolejnych powierzchni doświadczalnych, a z drugiej urealni badania prowadzone nad całym obiektem jako jednostką administracji leśnej /Katedry Ekonomiki Leśnictwa, Urządzania Lasu i inne/, tak by ich wyniki mogły służyć i być wdrażone w gospodarce narodowej.
Dziekan prof. Molenda zaproponował by starania o uzyskanie Nadleśnictwa Rychtal podzielić na etapy. Wydawało się, że w ten sposób, działając stopniowo uda się w efekcie końcowym, doprowadzić do przydzielenia Uniwersytetowi Poznańskiemu całego tego obszaru.
W pierwszym etapie, wystąpiono do władz administracyjnych o przejęcie pałacu w Siemianicach, który był rodową siedzibą znanej arystokratycznej rodziny Szembeków. Jej członkowie niejednokrotnie bardzo zasłużyli się w historii Polski, szczególnie jako wojskowi lub dyplomaci. Stosowna prośba Rady Wydziału Leśnego została uwzględniona i 8-go lipca 1950 roku nastąpiło protokolarne przekazanie Uniwersytetowi budynku pałacowego o kubaturze 7.000 m3 oraz 5-cio hektarowego otaczającego go parku. Stroną przekazującą był Okręgowy Zarząd Państwowych Gospodarstw Rolnych Poznań - Wschód w Poznaniu, a z ramienia Uczelni przejął go prof. Stanisław Stryła. Niestety, pałac znajdował się w opłakanym stanie technicznym i wymagał bardzo pilnego i kompleksowego remontu.
Plany rozwojowe przewidywały na początek, stworzenie Ośrodka Doświadczalnictwa Leśnego, który do momentu przejęcia lasów, miał korzystać za zgodą Ministerstwa Leśnictwa
z terenów Nadleśnictwa Rychtal. Budynek pałacowy w Siemianicach był jednak do tego celu zbyt mały. W tej sytuacji, za zgodą kierownictwa Zakładu Rolnego w Siemianicach, w dniu 9-go maja 1951 roku Uniwersytet Poznański złożył wniosek /L.dz. 367/ o przejęcie dawnego letniego pałacyku "Wesoła" do Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. Budynek ten był położony nad rzeką Prosną, w bezpośredniej bliskości Siemianic. Wniosek, po pewnych kłopotach i perypetiach został załatwiony pozytywnie. W jego wyniku, 9-go czerwca 1951 roku można było przejąć protokolarnie od tego samego Okręgowego Zarządu Gospodarstw Rolnych Poznań - Wschód w Poznaniu budynek "Wesoła", dwa inne budynki mieszkalne i jeden budynek gospodarczy, położone obok "Wesołej", oraz działkę geodezyjną o pow. 32,00 ha, obejmującej las, grunty orne i łąki. Ze strony Wydziału Leśnego protokół podpisali prof. Stryła oraz prof. Bolesław Zabielski.
Równolegle, z wyżej opisanymi działaniami, prof. Zabielski dokonał lustracji terenowej drzewostanów Nadleśnictwa Rychtal, której celem było opracowanie materiałów do planowanego wniosku do Ministerstwa Leśnictwa, o przejęcie w zarząd całego tego Nadleśnictwa. Wtedy też w dniach 7 - 8 listopada 1950 roku, natrafił on niedaleko od Opatowa, na budynek pałacowy "Ustronie" w którym przed wojną mieściło się prewentorium dla dzieci urzędników państwowych. W związku z tym, że baza lokalowa przyszłego Ośrodka Doświadczalnictwa Leśnego była zbyt mała, nawet po przejęciu Siemianic i "Wesołej", Rada Wydziału Leśnego postanowiła wystąpić z wnioskiem o uzyskanie również i tego budynku. Wniosek taki skierowano do Ministerstwa Leśnictwa. Jego załatwienie przeciągało się jednak w czasie.
Mimo wszystko, w pierwszych miesiącach 1951 roku, Uniwersytet Poznański dysponował na południu Wielkopolski dwoma budynkami o sporej kubaturze oraz niewielkim areałem lasów, pól i łąk. Olbrzymim problemem stało się prowadzenie prac remontowych już uzyskanych budynków, tym bardziej, że spodziewano się przejęcia kolejnego pałacu - "Ustronie", który również wymagał kapitalnego remontu. W pierwszej kolejności postanowiono remontować obiekt Siemianice, a potem "Wesoła". W tej sytuacji do koordynowania i nadzoru nad tymi pracami oddelegowano asystenta Katedry Urządzania Lasu Michała Goska, który jednakże uznał, że zadanie to przerasta jego siły i z funkcji zrezygnował. Składając rezygnację Michał Gosek zaproponował inną kandydaturę w osobie studenta Wydziału Leśnego Janusza Michockiego.
Kandydaturę przyjęto i w dniu 1-go marca 1951 roku Janusz Michocki rozpoczął działalność w Siemianicach. Od tej pory, aż do 1992 roku kierował on nieprzerwanie Leśnym Zakładem Doświadczalnym w Siemianicach. Jego rola i wpływ na rozwój Zakładu był ogromny, i nie da się go przecenić. Pierwszym zadaniem było jednak rozpoczęcie prac remontowych przy braku jakichkolwiek środków finansowych. Udało się wtedy skłonić firmy budowlane w Kępnie do wykonania tych prac, przy ustnym tylko zapewnieniu, że pieniądze na ten cel, znajdą się w terminie późniejszym. Przydała się tutaj doskonała opinia o działającej w latach międzywojennych Fundacji "Nauka i Praca" pod egidą Uniwersytetu Poznańskiego. Do czerwca 1951 roku remonty Siemianic i "Wesołej" zostały zakończone, albo też znajdowały się w stadium dużego zaangażowania. W celu, chociaż częściowego ich sfinansowania Uniwersytet postanowił sprzedać grunty tzw. Fundacji Żabikowskiej w Poznaniu. Uzyskane z tego źródła przez Wydział Leśny dochody w wysokości 155.960 zł dziekan prof. Molenda postanowił przekazać w całości dla potrzeb Siemianic. Drugim źródłem były pieniądze uzyskane z wydzierżawienia budynku "Ustronie" na trzy lata Centralnemu Zarządowi Przemysłu Mięsnego na miesiące wakacyjne, na organizację kolonii letnich. Umowę w tym zakresie podpisano 16-go maja 1951 roku, mimo iż formalnie obiekt ten, nie był jeszcze własnością Uczelni. Dochody w wysokości 22.000 zł, przeznaczono na ten sam cel. Pewną niewielką pomoc w formie gotowej tarcicy, uzyskano od Tartaku Doświadczalnego w Murowanej Goślinie.
Pozwoliło to na uroczyste otwarcie "Ośrodka Doświadczalnictwa Leśnego im. Juliana Marchlewskiego w Siemianicach" w dniu 25-go czerwca 1951 roku. Uroczystość zebrała ok. 50-ciu zaproszonych gości, wśród których znaleźli się między innymi J.M. Rektor U.P. prof. Kazimierz Ajdukiewicz, delegaci Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Rada Wydziału Leśnego, przedstawiciele miejscowych władz administracyjnych i społecznych.. Referat programowy wygłosił dziekan Wydziału Leśnego prof. Molenda. W jego wystąpieniu, jak również w wypowiedziach zaproszonych gości, a szczególnie J.M. prof. Ajdukiewicza podkreślano wagę, jaką przypisywano do powołania ośrodka badań leśnych w tym właśnie miejscu. Podkreślano jednocześnie jak ważne, dla tego celu jest uzyskanie zarządu nad Nadleśnictwem Rychtal przez Uczelnię.

Tuż powołaniu Ośrodka najpilniejszymi zadaniami było: dokończenie prowadzonych remontów, doprowadzenie do przejęcia "Ustronia" oraz starania o uzyskanie zarządu nad lasami Nadleśnictwa Państwowego Rychtal.
Stosunkowo szybko, bo już 8-go września 1951 roku przejęto od Lasów Państwowych (decyzja Min.Leś.G.M.Pr. 990/88 Sz/50) budynek pałacowy "Ustronie" wraz z najbliższym areałem gruntów 2,96 ha, mieszczącego się w granicach jego ogrodzenia. Z miejsca też, przystąpiono do jego remontu, którego pierwszym etapem było doprowadzenie linii energetycznej wysokiego napięcia z Opatowa. Na te prace, jak również na dokończenie wcześniej rozpoczętych remontów Siemianic i "Wesołej", uzyskano z Kwestury Uniwersytetu Poznańskiego kwotę 40.010,61 zł. Rok później, Wydział Leśny funkcjonował już w ramach Wyższej Szkoły Rolniczej, która wyodrębniła się w międzyczasie z Uniwersytetu.
Tego samego dnia uzyskano decyzję Ministerstwa Leśnictwa, w sprawie prawa do korzystania z terenów leśnych Nadleśnictwa Rychtal do zakładania powierzchni doświadczalnych. W ślad za nią, dyrektor Państwowego Okręgu Lasów Państwowych - mgr inż. A. Cysewski wydał w dniu 20-go października tego samego roku, zarządzenie określające zasady współpracy pomiędzy Nadleśnictwem Rychtal a Wydziałem Leśnym w zakresie doświadczalnictwa leśnego. W obu decyzjach podkreślono fakt, że zawarte w nich ustalenia mają charakter tymczasowy, a po przekazaniu tegoż Nadleśnictwa w gestię Wydziału staną się automatycznie nieaktualne.
Niestety, kolejne lata historii Ośrodka były okresem jego wegetacji. Wiązało się to przede wszystkim z ogromnymi problemami natury finansowej. Uzyskana baza lokalowa i rozwijające się coraz bardziej badania wymagały znacznych nakładów, których w ówczesnych warunkach Ośrodka Doświadczalnictwa Leśnego nie było możliwości uzyskać. Działalność w zasadzie oparta była na kredytach otrzymanych z Zarządu Lasów Doświadczalnych w Poznaniu, a także w dość dużej mierze z prowadzonej intensywnie produkcji zielarsko - warzywnej. Jednak, nawet przy ogromnym zaangażowaniu personelu Ośrodka i jego wielkiej inwencji, nie można było na istniejącym areale gruntów, uzyskać nic więcej. Sytuacja stała się na tyle dramatyczna, że trzeba było ograniczyć działalność powołanych niedawno terenowych stacji doświadczalnych.
Uzdrowieniem sytuacji mogło być jedynie przejęcie w zarząd Uczelni Nadleśnictwa Rychtal i rozpoczęcie własnej gospodarki leśnej. Starania o jego uzyskanie i kolejne wnioski w tej sprawie kierowane do Ministerstwa Leśnictwa za pośrednictwem Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego napotykały na niezrozumiały opór. Było tym bardziej dziwne, że opory te pojawiały się głównie w tym drugim Ministerstwie. W tym okresie, przedstawiciele Wydziału Leśnego wielokrotnie prowadzili rozmowy w obu Ministerstwach, uzyskując nawet od Ministra Leśnictwa Bolesława Podedwornego zapewnienie o załatwieniu sprawy po myśli Wydziału. Gdyby w ówczesnym czasie stosowny wniosek został przekazany z Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego do Ministerstwa Leśnictwa, istniała ogromna szansa na uzyskanie całego obszaru wyżej wymienionego Nadleśnictwa. Niestety, wniosek utknął w Ministerstwie Szkolnictwa Wyższego, a krótko potem Minister Podedworny przeszedł do pracy w Radzie Państwa. W 1952 roku w dniach 1-go września i 1-go października, z inicjatywy dziekana prof. Leona Mroczkiewicza, delegacja Wydziału Leśnego spotkała się dwukrotnie z nowym Ministrem Leśnictwa Janem Dąb - Kociołem. Ostateczne z nim spotkanie odbyło się 24-go czerwca 1954 roku w Warszawie, gdzie wreszcie uzyskano ustną zgodę na przekazanie jedynie wschodniej części Nadleśnictwa Rychtal o powierzchni maksymalnie 3.000 ha.
Pełniący obowiązki Rektora WSR w Poznaniu, prof. Molenda zdecydował o wysłaniu 2-go lipca 1954 roku do Siemianic, specjalnej grupy pracowników Uczelni, których zadaniem było ustalenie przyszłych granic, mającego być przejętym obszaru. Wtedy to, po raz pierwszy padł postulat przejęcia razem z nim pofundacyjnego Tartaku Laski. Wniosek wysłany do Ministerstwa Leśnictwa obejmował łącznie i lasy i tartak.
Definitywnie sprawa została załatwiona na podstawie Uchwały Prezydium Rządu Nr 881/54 z dnia 18-go grudnia 1954 roku o przekazaniu lasów wraz z Tartakiem w zarząd i użytkowanie Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego jako Lasy Doświadczalne Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu wg stanu na dzień 1 stycznia 1955 roku.
Proces przekazywania i przejmowania wschodniej części Nadleśnictwa Rychtal rozciągnął się na parę miesięcy i zakończył podpisaniem protokołu zdawczo - odbiorczego w dniu 19-go maja 1955 roku. Uzyskano łącznie 2.786,36 ha. Z gruntów leśnych powołano Nadleśnictwo Doświadczalne Laski, podzielone na cztery leśnictwa: Laski, Wielisławice, Dobrygość oraz Siemianice. Tartak stał się zaś Tartakiem Doświadczalnym, jako zaplecze dla prowadzenia prac badawczych i dydaktycznych z zakresu technologii przerobu drewna.
Przejęcie w zarząd lasów Nadleśnictwa Doświadczalnego Laski, nałożyło na władze Ośrodka w Siemianicach i WSR w Poznaniu, obowiązek opracowania tymczasowego planu gospodarczo-urządzeniowego. Pierwszy taki plan stworzyli prof. Zabielski, kierownik Katedry Urządzania Lasu oraz starszy asystent tej Katedry - mgr inż. Wacław Sokołowski. Siłą rzeczy oparli się oni na istniejący elaboracie urządzeniowym, opracowanym dla całego Nadleśnictwa Rychtal, który obejmował lata 1952 - 1961. Na jego podstawie sporządzono wszystkie konieczne zestawienia dla wschodniej części tego Nadleśnictwa, przyjętej przez Uczelnię, łącznie z aktualną tabelą klas wieku. Jako generalną zasadę przyjęto, że gospodarka leśna w lasach doświadczalnych powinna być prowadzona w kierunku maksymalnego oszczędzania masy drzewnej i akumulacji zapasu drzewnego na pniu. Ten pierwszy operat, obowiązujący do roku 1961, określał roczny etat użytkowania w wysokości 5.900 m3 grubizny brutto.
W 1956 roku, nastąpiła dość duża zmiana w przeznaczeniu użytkowanych budynków przez Ośrodek. Otóż 8-go czerwca tego roku pałac "Ustronie" oddano w użytkowanie Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, jako Dom Pracy Twórczej, na cele wypoczynku ludzi nauki z całego kraju. Obiekt ten, jednakże pozostał własnością Uczelni.
Prace remontowe i inwestycyjne wykonane w tym okresie skupiły się na remontach w budynkach przejętych razem z lasami, z Lasów Państwowych. Rozpoczęto wtedy również proces modernizacji Tartaku w Laskach, przy czym do końca 1958 roku, wydatkowano na ten cel kwotę 650.000,- zł, uzyskaną od Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego.
W 1958 roku, do Nadleśnictwa Doświadczalnego Laski dołączono dwa uroczyska leśne o powierzchni całkowitej 386,28 ha. Były to kompleksy leśne: Słupia i Pomiany, należące do Nadleśnictwa Rychtal. Tym razem inicjatywa przekazania wyszła od strony Lasów Państwowych, uznały one bowiem, aż oba wyżej wymienione kompleksy przylegające do lasów doświadczalnych, są bardzo trudne do ochrony przed szkodnictwem leśnym. Po akceptacji Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, Minister Leśnictwa przekazał te lasy Ośrodkowi w Siemianicach, decyzją z dnia 20-go marca 1958 roku.
Przejęcie części lasów i tartaku z Nadleśnictwa Rychtal oraz zapoczątkowanie własnej gospodarki leśnej, pozwoliło na przełamanie impasu finansowego, tak dotkliwego w latach 1952 --1955, oraz na uzyskanie stabilizacji materialnej przez Ośrodek Doświadczalnictwa Leśnego w Siemianicach. Jako przykład można podać, że tylko w 1958 roku wartość globalna produkcji w Ośrodku Siemianice wynosiła 18.844.000 zł.
Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego, w ramach porządkowania systemu organizacyjnego Uczelni, wydało zarządzenie nr 1/58 z 8-go stycznia 1958 roku w sprawie utworzenia gospodarstwa pomocniczo-usługowego Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu i powołało do życia:
- Dyrekcję Leśnych Zakładów Doświadczalnych WSR w Poznaniu
- Leśny Zakład Doświadczalny w Murowanej Goślinie
- Leśny Zakład Doświadczalny w Siemianicach.

Poprawa sytuacji finansowej LZD Siemianice pozwoliła na przyśpieszenie prac związanych z modernizacją Zakładu. Cały czas, myślą przewodnią podejmowanych przedsięwzięć było maksymalne dostosowanie majątku Zakładu do specyficznych zadań, które miał on spełniać jako jednostka badawczo-dydaktyczna uczelni. W tym okresie w pierwszym rzędzie skoncentrowano się na Tartaku w Laskach, oraz kolejnych pracach urządzeniowych w Nadleśnictwie.
Stan techniczny budynków i maszyn w Tartaku, pozwalał na rozciągnięcie prac w dłuższym horyzoncie czasowym. Nie zmuszał on do podejmowania bardzo szybkich i radykalnych działań, co ułatwiało z kolei ich finansowanie. Proces przebudowy i rozwoju rozłożono na etapy i prowadzono sukcesywnie, korzystając z kredytów inwestycyjnych zaciąganych w banku. W latach 1958 - 1962 wybudowano nową siłownię wraz z odpowiednią instalacją, przy czym wymieniono starą zużytą lokomobilę, pamiętającą jeszcze czasy budowy Tartaku w 1924 roku. Na jej miejsce, zamontowano maszynę parową, udostępnioną przez władze Powiatu Kępińskiego, ze zlikwidowanego młyna parowego w Kępnie. Była to maszyna używana, lecz w bardzo dobrym stanie technicznym. W kolejnych latach, do roku 1964 przebudowano kompleksowo halę traków, w ramach remontu kapitalnego. Stara siłownia została w tym czasie przebudowana i adoptowana na pomieszczenia socjalne dla pracowników. Dzięki tym inwestycjom wartość majątku Tartaku wzrosła prawie trzykrotnie, co daje pojęcie o skali przedsięwzięć w nim prowadzonych.
Do tego roku, udało się również zelektryfikować wszystkie posiadane osady leśne, co nie było proste, ze względu na ich znaczne rozproszenie w terenie.
Już w październiku 1958 rozpoczęto przygotowania do sporządzenia kolejnego operatu urządzeniowego dla lasów doświadczalnych. Tym razem zamierzano, od podstaw przeprowadzić całą inwentaryzację zasobów leśnych, tak by uzyskać dane niezbędne do zaplanowania całej przyszłej gospodarki leśnej. Mimo, że wstępny operat, opracowany na podstawie wyciągu z elaboratu Nadleśnictwa Rychtal, ekspirował dopiero w roku 1961, zdawano sobie sprawę z tego, że prace urządzeniowe rozciągną się w dłuższym okresie czasu. Planowano pierwotnie powierzenie ich przeprowadzenia pracownikom Katedry Urządzania Lasu. Kierownikiem prac miał zostać jej kierownik prof. Zabielski. Później jednak w wyniku gorących dyskusji i sporów, postanowiono zlecić je Biuru Urządzania Lasu i Projektów Leśnictwa w Poznaniu. Pomiary i prace geodezyjne wykonała, również na zlecenie Katedra Geodezji Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu.
Nowy operat urządzeniowy, zatwierdzony przez Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, obowiązywał od 1-go października 1963 roku do 30-go września 1973 roku. Trzeba w tym miejscu dodać, że w latach 1958 - 1961 powstało monograficzne opracowanie gleb Nadleśnictwa Doświadczalnego Laski, któremu patronował prof. Mikołaj Kwinichidze. Natomiast w latach 1961 - 1964 Katedra Botaniki Leśnej, pod kierunkiem prof. Stanisława Kościelnego, przeprowadziła prace fitosocjologiczne, opracowując zespoły roślinne występujące w lasach Siemianic.
Zadaniem, do którego władze LZD Siemianice przykładały ogromną wagę, była budowa całego szeregu budynków mieszkalnych dla pracowników Zakładu. W warunkach ówczesnego rynku pracy, była to jedna z najlepszych metod na przyciągnięcie przyszłych pracowników do pracy oraz ich późniejsze utrzymanie. Wymagało to jednak dużych nakładów finansowych, których źródło mogło stanowić utworzenie jakiegoś funduszu umożliwiającego generowanie pieniędzy na te cele. W sukurs, przyszły Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego oraz Finansów, wydając 12-go lipca 1962 roku zarządzenie nr 18 w sprawie utworzenia Lasów Doświadczalnych W.S.R. w Poznaniu. W jednym z punktów, stworzyło ono prawne podstawy do akumulacji nadwyżek dochodów, których przeznaczeniem miało być finansowanie rozbudowy obiektów Zakładu. Pozwoliło to wreszcie, na utworzenie tzw. funduszu rozwoju lasów doświadczalnych, z którego można było korzystać w następnych latach. I rzeczywiście najbliższy okres był pod względem finansowym bardzo pomyślny.
Rozpoczęto cały szereg nowych inwestycji, związanych z budownictwem mieszkaniowym. I tak w latach 1962-1963 wybudowano nową osadę dwurodzinną tzw. "Zwierzyniec" w Leśnictwie Doświadczalnym Siemianice. W tym samym czasie przeprowadzono remont kapitalny leśniczówki, w tym samym Leśnictwie. Był to remont kapitalny, tak prowadzony, że w jego wyniku właściwie od podstaw wybudowano nowy budynek.
Niestety, już w 1966 roku Minister Finansów zmienił system gospodarki finansowej w lasach doświadczalnych, w sposób ograniczający możliwość nakładów finansowych. Zmiana ta wpłynęła hamująco na możliwość akumulacji zysków i przeznaczenie ich na rozwój Zakładu. Pomimo to kontynuowano z powodzeniem politykę inwestycyjną w budownictwie mieszkaniowym, oddając w roku 1967 dwa domy mieszkalne /typu Namysłów/ przy parku pałacowym w Siemianicach, oraz w 1968 roku kolejny taki dom we wsi Mroczeń przy Tartaku.
Jednocześnie w latach 1965 - 1966 wybudowano od podstaw bazę warsztatowo-magazynową w Siemianicach, na gruncie uzyskanym od Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Stworzono w ten sposób zaplecze techniczne dla rozwijającego się transportu zakładowego.
Trzeba tutaj wspomnieć, że w omawianym okresie, w skład LZD Siemianice wchodziło Arboretum w Gołuchowie o powierzchni 156,30 ha. Protokół przejęcia Arboretum wraz z budynkami z dnia 15-go września 1958 roku, przekazywał zarząd nad tym majątkiem Uczelni, kierownictwu Zakładu w Siemianicach. Zadanie to było bardzo trudne, ze względu na znaczną odległość od jego siedziby. W związku z tym, władze Zakładu czyniły usilne zabiegi by zmienić ten stan rzeczy. Zostały one uwieńczone powodzeniem w 1962 roku, kiedy to protokołem z 1-go października tego roku przekazano Arboretum w Gołuchowie w zarząd Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Murowanej Goślinie.
Strukturę organizacyjną LZD Siemianice, w tym okresie określało zarządzenie Nr 10/64 Ministra Szkolnictwa Wyższego z 15-go kwietnia 1964 roku, powołujące w nim następujące jednostki wewnętrzne.
1. Zarząd Leśnego Zakładu Doświadczalnego
2. Nadleśnictwo Doświadczalne Laski
3. Doświadczalne Zakłady Przemysłowe Laski
4. Pracownie naukowe
5. Bursa i stołówka

W okresie tym z powodzeniem kontynuowano politykę rozwoju bazy mieszkaniowej, stabilizując w ten sposób kadrę pracowniczą w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. Przybywały kolejne budynki i osady, w których osadzano rodziny pracowników, wiążąc je z Zakładem. W roku 1972 -1973 oddano do użytku budynek mieszkalny Feliksów, położony niedaleko od DZP Laski. W latach 1973 - 1974 wybudowano budynek leśniczówki Laski, wraz z budynkami towarzyszącymi. Rok 1975 przyniósł budowę dwóch domów jednorodzinnych /typu Namysłów/ w Siemianicach, położonych w bezpośredniej bliskości siedziby Zakładu. Dwa lata później, w 1977 roku wybudowano dwurodzinną osadę, usytuowaną w Leśnictwie Doświadczalnym Siemianice, w lesie niedaleko wsi Raków. I wreszcie, w latach 1977 - 1979 sfinalizowano bardzo dużą inwestycję - budowę bloku 12-rodzinnego we wsi Mroczeń. Budynek ten powstał dla potrzeb mieszkaniowych kadry pracowniczej Tartaku.
Dla Nadleśnictwa Doświadczalnego Laski omawiany okres był czasem normalnej, wytężonej pracy. Przyniósł on trzy zmiany: utworzenie rezerwatów przyrody, opracowanie kolejnego operatu urządzeniowego, oraz bardzo ważną inwestycję - utworzenie Doświadczalnego Gospodarstwa Szkółkarskiego Dobrygość.
W roku 1971 - decyzją Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego powstały w lasach doświadczalnych trzy rezerwaty przyrody. Były to:
1. Rezerwat przyrody "Las Łęgowy w Dolinie Pomianki" o pow. 6,05 ha utworzony zarządzeniem M.L.i P.D. z dnia 10-go grudnia 1971 roku
2. Rezerwat przyrody "Stara Buczyna w Rakowie" o pow. 3,51 ha utworzony decyzją M.L. i P.D. z dnia 10-go grudnia 1971 roku
3. Rezerwat przyrody "Ols w Dolinie Pomianki" o pow. 3,09 ha utworzony decyzją M.L. i P.D. z dnia 10-go grudnia 1971 roku
W związku z upływem ważności obowiązywania operatu urządzeniowego w 1973 roku, przystąpiono do kolejnych prac urządzeniowych. Podobnie jak poprzednio, zlecono ich wykonanie Biuru Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu. Biuro to, uwzględniając wszystkie wytyczne, wynikające ze specyfiki lasów doświadczalnych opracowało nowy operat, obowiązujący od 1-go października 1973 roku do 30-go września 1983 roku. Wynikało z niego, że Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice administruje na powierzchni 3276,74 ha, z czego na powierzchnię leśną przypadało 2.968,67 ha. Średni roczny rozmiar użytkowania lasu określono na 11.865 m3 surowca drzewnego. Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego zatwierdził powyższy operat do stosowania w dniu 3-go lutego 1976 roku. Krótko potem, na specjalne zlecenie LZD Siemianice, to samo Biuro opracowało "Aneks do planu urządzenia gospodarstwa leśnego Nadleśnictwa Doświadczalnego Laski w zakresie budownictwa drogowego i melioracji wodnych". Dokument ten powstał w 1975 roku.
Najważniejszą inwestycją w tym okresie, w ramach Nadleśnictwa, była budowa Doświadczalnego Gospodarstwa Szkółkarskiego Dobrygość. Trzeba wspomnieć, że do tej pory Nadleśnictwo produkowało sadzonki drzew leśnych na własne potrzeby w ramach niewielkich powierzchni szkółkarskich, rozrzuconych na terenie wszystkich leśnictw. Stworzenie jednego, centralnego gospodarstwa szkółkarskiego miało pozwolić na lepszy nadzór nad pracami szkółkarskimi, ich mechanizację, wprowadzenie nowych technologii produkcji sadzonek i wreszcie na zapoczątkowanie badań naukowych z tego zakresu. Pewną inspiracją były nawiązane w tym czasie kontakty za Skolnim Leśnim Podnikiem we Krtinach /Vysoka Zemedelska Skola w Brnie - Czechosłowacja/, gdzie z powodzeniem, wdrażano podobny system produkcji.
Na miejsce budowy wytypowano kompleks gruntów rolnych - łąk i pastwisk, położonych przy leśnictwie w Dobrymgościu. W latach 1976 - 1979, kosztem dużych nakładów finansowych, wybudowano od podstaw całą infrastrukturę szkółki: szklarnię dla potrzeb rozmnażania wegetatywnego, budynek socjalny, namioty foliowe, drogi wewnętrzne, bloki otwartych kwater produkcyjnych i system zraszania oparty na wodzie z pobliskiej rzeki Prosny. Była to wtedy, pierwsza w kraju szkółka leśna produkująca materiał sadzeniowy w namiotach foliowych. W tym też czasie, rozwinięto na dużą skalę produkcję drzew i krzewów ozdobnych, specjalizując się szczególnie w różanecznikach i azaliach.
Dla Doświadczalnych Zakładów Przemysłowych w Laskach, omawiane lata były również okresem dalszego dynamicznego rozwoju. Najpierw w 1973-1974 roku, oddano do użytku nowy biurowiec, w którym oprócz biur Tartaku, znalazło się miejsce na kasę i pomieszczenie stołówki dla pracowników. Budowa tego obiektu znacznie usprawniła pracę Tartaku.
W latach 1975 - 1976, wybudowano pilotażową Stację Modyfikacji Drewna. Była to bardzo duża inwestycja, zlokalizowana w bezpośredniej bliskości DZP Laski, w której miało się prowadzić na dużą skalę modyfikowanie drewna, poprzez nasączanie go próżniowo styrenem wg koncepcji opracowanej przez prof. Macieja Ławniczaka. Przez pierwsze dwa lata budynki i urządzenia Stacji, wykorzystywane były przez pracowników Wydziału Technologii Drewna do prowadzenia badań i prac zmierzających do pełnego wdrożenia nowej technologii. W dniu 1-go stycznia 1978 roku Stacja przeszła w zarząd Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, który włączył ją jako Ośrodek Modyfikacji Drewna /OMD/ w skład Doświadczalnych Zakładów Przemysłowych Laski i rozpoczęto normalną produkcję lignomeru - modyfikowanego drewna.
Jednocześnie prowadzono dalsze prace modernizacyjne w obrębie samego Tartaku. I tak w latach 1975 - 1978, zrealizowano następujące przedsięwzięcia:
- wybudowano stolarnię, dla potrzeb dalszego przerobu drewna
- całkowicie zmodernizowano halę traków
- zainstalowano pierwszą suszarnię tarcicy
- wybudowano stacje transformatorowe i rozwiązano ostatecznie system energetyczny Tartaku
- utwardzono plan tarcicy
Natomiast w roku 1979 - 1980 skoncentrowano się na ostatecznym wykończeniu Ośrodka Modyfikacji Drewna i wybudowano w nim: basen do kąpieli tarcicy, magazyn styrenu oraz kotłownię.
Jednym z najważniejszych zadań stawianych Leśnemu Zakładowi Doświadczalnemu w Siemianicach, było pełnienie funkcji dydaktycznych dla studentów Wydziału Leśnego i w dużej mierze Wydziału Technologii Drewna. Niestety, aż do tej pory, Zakład nie dysponował żadnym obiektem w pełni nadającym się dla zabezpieczenia potrzeb socjalnych studentów i naukowców, przybywających do lasów doświadczalnych. Przy leśniczówce w Laskach, istniała niewielka baza noclegowa, ale znaczna część studentów była skazana na noclegi w namiotach, a warunki sanitarne pozostawiały bardzo wiele do życzenia. Jedynym racjonalnym wyjściem z tej sytuacji mogło być wybudowanie całkowicie nowego, dużego obiektu, w którym znalazłyby się pokoje noclegowe, profesjonalna kuchnia ze stołówką, sale wykładowe, itp. Do realizacji tego szeroko zamierzonego projektu przystąpiono w 1975 roku, przy czym ze względu na skalę przedsięwzięcia, postanowiono rozłożyć go na trzy etapy. Do 1980 roku udało się zakończyć dwa, wybudowywując budynek Ośrodka Naukowo - Doświadczalnego /Bursę/ w Laskach, zdolną pomieścić jednorazowo 100 osób.
Plany rozwoju Bursy, zakładały utworzenie na jej podstawie całego kompleksu edukacyjnego, skierowanego na potrzeby studentów Akademii Rolniczej w Poznaniu. Z tego też względu postanowiono utworzyć arboretum w niedalekiej odległości od Bursy, tak by studenci mieli możliwość obserwacji różnego rodzaju drzew i krzewów rodzimych i obcego pochodzenia. W 1979 roku, zespół w składzie prof. Stanisław Szymański i prof. Stanisław Król wytypowali dwie powierzchnie leśne z przeznaczeniem ich na ten cel. W 1980 roku przystąpiono do pierwszych prac, związanych z urządzaniem arboretum. Na powierzchni bliższej Bursie, założono klasyczny park dendrologiczny, a na drugiej położonej nieco dalej założono arboretum drzewostanowe. Od samego początku, wszystkie prace w arboretum w Laskach prowadzono z pieniędzy wygospodarowanych na ten cel z działalności gospodarczej LZD Siemianice, a sadzonki pochodziły z własnej produkcji w Doświadczalnym Gospodarstwie Szkółkarskim Dobrygość.
U schyłku omawianego okresu, 29-go października 1979 roku Zakład przejął dwa obwody łowieckie, użytkowane dotychczas przez Koło Łowieckie nr 7 przy Akademii Rolniczej w Poznaniu. Ostateczną zgodę na ich wydzierżawienie przez LZD Siemianice, wyraził Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego decyzją nr 09-4-7551/8/80 z dnia 28-go maja 1980 roku. Przejęcie obwodów łowieckich pozwoliło na rozpoczęcie w Zakładzie nowej działalności gospodarczej, związanej z łowiectwem.
W końcu tego okresu na nowo określono system ekonomiczno-finansowy zakładów doświadczalnych szkół wyższych. Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki ustalił, że leśne zakłady doświadczalne stosować się będą do przepisów Uchwały nr 243 Rady Ministrów z dnia 30-go listopada 1981 roku w sprawie działalności przedsiębiorstw państwowych, dostosowanych do specyfiki lasów państwowych zarządzeniem nr 111 Ministra Finansów z dnia 31-go grudnia 1981 roku.

W pierwszym rzędzie, trzeba w tym czasie odnotować zakończenie trzeciego etapu budowy bursy studenckiej w Laskach. Ostatecznie w 1982 roku oddano do użytku część zawierającą: kotłownię, kuchnię i sale wykładowe, połączone łącznikiem z budynkiem hotelowym. Obok bursy wyrósł pawilon, w którym znalazły się pomieszczenia warsztatowe i magazynowe, wykorzystywane przez Katedrę Mechanizacji Prac Leśnych.
Rok 1982 przyniósł powiększenie powierzchni leśnej Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice. Od dłuższego czasu władze Akademii i kierownictwo Zakładu czyniło usilne starania o przejęcie następnego obiektu leśnego. Podyktowane to było, co najmniej dwoma względami. Po pierwsze dawał się mocno odczuć brak możliwości zakładania nowych powierzchni doświadczalnych, ze względu na bardzo duże obłożenie dotychczasowej powierzchni leśnej pracami badawczymi. Po drugie wielkość nadleśnictwa doświadczalnego powinna być dostosowana do skali przeciętnego nadleśnictwa w kraju. Tylko w tym przypadku można będzie mówić o bezpośrednim przełożeniu wyników prac badawczych uzyskiwanych przez te Katedry, które prowadzą badania w skali całego nadleśnictwa do Lasów Państwowych. Trudno jednocześnie przeceniać fakt, że studenci winni mieć możliwość odbywania ćwiczeń i praktyk w obiekcie najbardziej zbliżonym do takiego, do jakiego trafią po uzyskaniu dyplomu.
Na początku lat osiemdziesiątych, natrafiono wreszcie na przychylny klimat w Naczelnym Zarządzie Lasów Państwowych w Warszawie oraz Okręgowym Zarządzie Lasów Państwowych w Katowicach. W wyniku rozmów i dyskusji, ustalono, że w skład LZD Siemianice mogłyby przejść obręb Wołczyn z Nadleśnictwa Namysłów. Lasy tego obrębu graniczyły bezpośrednio z lasami doświadczalnymi od strony południowej.
W dniu 10-go lutego 1982 roku, Rektor Akademii Rolniczej prof. Włodzimierz Fiszer zwrócił się pismem nr DR-III-10a/117/81 do Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z prośbą o przesłanie wniosku o powiększenie obszaru LZD Siemianice do Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego. Już 19-go marca tego roku, wniosek w tej sprawie (nr DR-4-215-5/82) został wystosowany.
Po upływie około czterech miesięcy, w dniu 13-go lipca 1982 roku Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego wydał decyzję nr P-I-2120/51/82 w sprawie wyodrębnienia Obrębu Wołczyn o powierzchni 2.491,43 ha z Lasów Państwowych i przekazanie go w zarząd Akademii Rolniczej w Poznaniu - Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice. Trzeba wspomnieć, że tą samą decyzją powiększono teren bratniego LZD Murowana Goślina.
Na podstawie tej decyzji, 30-go września tego roku spisano w biurze OZLP Katowice protokół zdawczo - odbiorczy, dotyczący przejęcia całej nieruchomości. Ze strony Lasów Państwowych protokół podpisał dyrektor OZLP Katowice mgr inż. Jan Potocki. Ze strony Uczelni protokół ten firmowali dr Janusz Michocki i mgr inż. Albin Siek.
Szczęśliwie złożyło się, że powiększenie powierzchni leśnej nastąpiło przed rozpoczęciem kolejnych prac urządzeniowych. Można było od samego początku objąć nim cały teren poszerzonego Nadleśnictwa. Ustalono, że nadleśnictwo nazywać się będzie odtąd Nadleśnictwem Doświadczalnym Siemianice. W jego skład wchodzić będą dwa obręby: Laski i Wołczyn. Podział terytorialny na leśnictwa, w obrębie Laski pozostał taki sam, z tym że dotychczasowe leśnictwo Siemianice, przemianowano na Leśnictwo Doświadczalne Marianka. Obręb Wołczyn, podzielono na dwa leśnictwa doświadczalne: Ciecierzyn i Unieszów. Przeprowadzenie prac urządzeniowych zlecono ponownie Biuru Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu. Nowy operat obowiązywał od 1-go stycznia 1984 roku do 31-go grudnia 1993 roku.
W pobliżu Siemianic i przejętych lasów Obrębu Wołczyn, zlokalizowane było Gospodarstwo Rybackie w Kostowie, przynależące do Lasów Państwowych. W związku z tym, że Akademia Rolnicza w Poznaniu dysponowała tylko jednym obiektem stawowym (w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Gorzyń), w którym można było prowadzić badania z zakresu rybactwa i ichtiologii, postanowiono zwrócić się z prośbą o przejęcie tego obiektu. Stosowny wniosek w tej sprawie został skierowany przez Rektora prof. Fiszera do Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego w dniu 22-go kwietnia 1983 roku. Wniosek ten został poparty 26-go lipca tego roku, odpowiednim pismem Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Na ich podstawie Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego wyraził decyzją nr P-2-2121/75/83 z dnia 27-go października 1983 roku, zgodę na przekazanie Uczelni Gospodarstwa Rybackiego w Kostowie o powierzchni 80,49 ha. Ostateczne protokolarne przekazanie całego majątku nastąpiło w dniu 30-go grudnia tego roku. Zostało ono włączone w skład LZD Siemianice, jako kolejna wewnętrzna jednostka pod nazwą Gospodarstwo Rybackie Kostów.
W następnych latach rozwijano produkcję ryb i w tym celu, postanowiono powiększyć areał stawów rybnych, będących w dyspozycji Zakładu. Zwrócono wtedy uwagę na Doświadczalne Gospodarstwo Szkółkarskie Dobrygość, gdzie istniały dobre warunki do budowy nowych stawów. Z jednej strony, przedsięwzięcie to miało powiększyć powierzchnię produkcyjną dla ryb, a z drugiej pozwalało bardzo korzystnie ukształtować warunki podsiąkania wodnego w glebie oraz mikroklimat do produkcji sadzonek. Po przygotowaniu i zatwierdzeniu odpowiedniej dokumentacji i uzyskania pozwolenia wodno - prawnego, przystąpiono do budowy stawów hodowlanych w 1988 roku. Budowę ukończono rok później, a pierwsze piętrzenie wody w nowych stawach o pow. 4,40 ha nastąpiło w 1990 roku.
W tym samym roku, wydzierżawiono od Nadleśnictwa Wieluń obiekt stawowy Ożarów o pow. 21,28 ha. Umowę dzierżawną podpisano 15-go marca 1990 roku.
Od początku omawianego okresu, narastały problemy związane z Ośrodkiem Modyfikacji Drewna w Laskach. Okazało się niestety, że z takim rozmachem rozpoczęta produkcja lignomeru, nie znajduje nabywców. Mimo licznych prób wytwarzania na przykład: podkładów kolejowych, klocków hamulcowych do tramwajów, czy rusztów do hodowli zwierząt gospodarskich, sprzedaż produktów z lignomeru coraz bardziej zamierała. Wiązało się to z ogromną toksycznością wyrobów z drewna nasączonego styrenem. Dodatkowo dochodziły kłopoty z zapewnieniem warunków pełnego bezpieczeństwa produkcji, ze względu na styren, który jest związkiem chemicznym łatwopalnym i wybuchowym. Do tego doszły coraz większe trudności z jego zakupem od przemysłu chemicznego, co z kolei spowodowane było ostrym kryzysem gospodarki narodowej w latach osiemdziesiątych. Te wszystkie czynniki spowodowały, że w 1985 roku działalność Ośrodka Modyfikacji Drewna w Laskach została zawieszona, a budynki i urządzenia pozostały niewykorzystane aż do dzisiaj.
Zgodnie z przyjętym wcześniej założeniem, kontynuowano politykę rozwoju budownictwa mieszkaniowego. W latach 1985/86 wybudowano budynek czterorodzinny w Siemianicach dla potrzeb pracowników administracji i transportu Zakładu. Drugi taki sam budynek, oddano do użytku w 1988 roku w Laskach i miał on stanowić zaplecze mieszkaniowe dla pracowników Ośrodka Naukowo-Dydaktycznego. Trzeba w tym miejscu koniecznie dodać, że w 1990 roku budynek w Siemianicach uzyskał wyróżnienie w 25-tej krajowej, jubileuszowej edycji konkursu "Złota Wiecha" na najlepsze budynki mieszkalne i inwentarskie na wsi.
Schyłek omawianego okresu, przyniósł kolejną regulację systemu formalno - finansowego, będącego podstawą działania LZD Siemianice. 22-go października 1990 roku Minister Edukacji Narodowej w porozumieniu z Ministrem Finansów, wydał zarządzenie nr 36 w sprawie gospodarki finansowej rolniczych i leśnych zakładów doświadczalnych szkół wyższych podległych MEN. Zarządzenie to w zasadzie obowiązuje do dnia dzisiejszego. Stanowi ono, że Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice, analogicznie do innych zakładów doświadczalnych, prowadzi gospodarkę finansową na zasadach ustalonych dla przedsiębiorstw państwowych, ale ze zmianami, uwzględniającymi specyfikę tego zakładu, jako jednostki nie będącej przedsiębiorstwem i nie posiadającej osobowości prawnej.

Pod koniec 1991 roku, w dniu 28-go września Sejm uchwalił nową Ustawę o lasach. Wprowadziła ona wiele doniosłych i pozytywnych zmian w działalności polskiego leśnictwa, ale też przyniosła trzy nowe, zupełnie nieoczekiwane problemy prawne dla podstaw funkcjonowania leśnych zakładów doświadczalnych. Perturbacje te uderzyły również w LZD Siemianice. Walka o ich wyjaśnienie i interpretację zaczęła się od początku 1992 roku, i w jednym punkcie trwa właściwie do dziś dnia. Trzeba zaznaczyć, że w celu rozwiązania wyżej wymienionych problemów, wszystkie leśne zakłady doświadczalne występowały solidarnie, ściśle z sobą współpracując.
Art. 74 nowej Ustawy o lasach, przewidywał, że lasy stanowiące własność Skarbu Państwa, a nie będące w zarządzie Lasów Państwowych z mocy prawa przechodzą w okresie jednego roku pod ich zarząd. Oznaczało to, że wszystkie lasy doświadczalne mają przejść z dniem 1-go stycznia 1993 roku w zarząd Lasów Państwowych. Stosunkowo szybko, bo już przed upływem tego terminu, wykazano, że przepis ten nie może dotyczyć lasów doświadczalnych, do których stosują się odpowiednie przepisy wprowadzonej wcześniej Ustawy o szkolnictwie Wyższym z 12-go września 1990 roku.
Inny art. 69 Ustawy o lasach wprowadził duże kontrowersje interpretacyjne wokół sprawy uznania lasów doświadczalnych za ochronne, co z kolei miało duże znaczenie z punktu widzenia przepisów o podatku leśnym. Po długotrwałych dyskusjach pomiędzy Ministerstwem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, zainteresowanymi gminami oraz oczywiście zakładami, uzyskano w 1994 roku stosowną interpretację prawną z Departamentu Leśnictwa uznającą, że lasy doświadczalne z punktu widzenia Ustawy o lasach oraz Ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 26-go marca 1982 roku, są lasami ochronnymi.
Ostatni problem, stwarzało powołanie przez Ustawę o Lasach, Służby Leśnej w Lasach Państwowych. Do tej pory pracownicy Lasów Państwowych i leśnych zakładów doświadczalnych, pracujący na analogicznych stanowiskach, posiadali podobny status prawny. Teraz pracownicy LP pozostali urzędnikami państwowymi /publiczno-prawny stosunek pracy/, a pracownicy LZD zostali go pozbawieni /cywilno-prawny stosunek pracy/. Jednocześnie Ustawa nadała Służbie Leśnej cały szereg uprawnień "policyjnych", obejmujących możliwości ochrony lasów przed szkodnictwem. Administracja lasów doświadczalnych nie została nimi objęta, przez co utrudniono możliwość sprawowania kontroli i ochrony lasów jej powierzonych.
Starania o utworzenie Służby Leśnej w leśnych zakładach doświadczalnych trwają właściwie do dzisiaj. W 1997 roku były one bliskie urzeczywistnienia. Udało się przekonać przedstawicieli M.O.Ś,Z.N. i L., przygotowujących zmiany w Ustawie o Lasach, do wprowadzenia zapisu o możliwości utworzenia Służby Leśnej, w takich jednostkach jak LZD. Niestety w trakcie omawiania proponowanych zmian w Komitecie Ekonomicznym Rady Ministrów, punkt ten wywołał niezrozumiały opór przedstawiciela Ministerstwa Edukacji Narodowej i na jego wniosek został wykreślony.
Jedyną rzeczą, jaką udało się załatwić w tym zakresie, to przywrócenie praw do noszenia mundurów leśnych przez pracowników leśnych zakładów doświadczalnych, wprowadzone rozporządzeniem MOŚZNiL z dnia 24-go grudnia 1998 roku.
Ważnym zadaniem, stojącym przed Zakładem w 1992 roku było opracowanie nowego operatu urządzeniowego dla Nadleśnictwa Doświadczalnego Siemianice. Tym razem zapadła decyzja o powierzeniu prac z tym związanych Katedrze Urządzania Lasu. W wyniku rozmów i dyskusji w łonie samego Zakładu, jak również z pracownikami Wydziału Leśnego ustalono, że nowy operat musi odbiegać od standardów określonych obowiązującą Instrukcją Urządzania Lasu. Status lasów doświadczalnych i potrzeby naukowo-doświadczalne wymagały rozszerzenia informacji zbieranych w trakcie inwentaryzacji zasobów leśnych, ich przetwarzania oraz ujęcia w operacie. Dodatkowo, postanowiono zinwentaryzować wszystkie drzewostany do przebudowy, po to by opracować kompleksowy plan przebudowy dla całego Nadleśnictwa. Zakres tych prac znacznie przekraczał rozmiar normalnych prac urządzeniowych i powodował zwiększenie ich kosztów. Po analizie ofert wybrano macierzystą Katedrę Urządzania Lasu jako ich wykonawcę. Prace wykonano w latach 1993-1996, pod kierunkiem prof. Konrada Magnuskiego.
Zupełną nowością, była jak już wspomniano inwentaryzacja wszystkich drzewostanów do przebudowy. Według koncepcji prof. Magnuskiego, utworzono dla nich nowe podgospodarstwo w ramach gospodarstwa specjalnego. Prace terenowe wykonano przy współudziale studentów, odbywających ćwiczenia terenowe z zakresu urządzania lasu. Opracowany operat obowiązuje od dnia 1-go stycznia 1994 roku do 31-go grudnia 2003 roku. Został on zatwierdzony przez Ministra OŚZNiL decyzją z dnia 7-go lipca 1997 roku.
Jak wspomniano wcześniej, Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice łączą od wielu lat ścisłe związki z podobnym Zakładem w Czechach - Skolnim Lesnim Podnikiem we Krtinach, będącym częścią Uniwersytetu Rolno-Leśnego im. Mendla w Brnie. W 1993 roku współpraca obu Zakładów uległa dalszemu zacieśnieniu. W dniach 27-28 maja tego roku, został zorganizowany pokaz maszyn i urządzeń leśnych, produkowanych przez SLP Krtiny. Zaprezentowano wiele maszyn i urządzeń do przygotowania gleby, pielęgnacji upraw, prac szkółkarskich czy do zrywki drewna, a także różnego rodzaju pilarki. W pokazach wzięli również udział inni producenci sprzętu leśnego, tacy jak: OTL Jarocin, Stihl, Jonsered, Husqvarna... Nieocenioną pomoc przy organizacji tego dużego przedsięwzięcia oddała Katedra Mechanizacji Prac Leśnych. Wzięło w niej udział około 180 osób: leśników - praktyków, naukowców, a następnie studentów Wydziału Leśnego.
Pokazy te zapoczątkowały sprzedaż czeskiego sprzętu leśnego do nadleśnictw w całej Polsce. Do chwili obecnej udało się sprzedać na terenie Polski wiele maszyn. Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice, jako oficjalny dealer Zakładu we Krtinach, odnosi z tego tytułu niemałe korzyści. Niebagatelną stroną tej współpracy, jest możliwość prezentacji coraz to nowych urządzeń studentom w ramach odbywanych przez nich ćwiczeń terenowych. Współdziałanie w tym zakresie trwa do dziś, a paleta maszyn oferowanych do sprzedaży sukcesywnie się zwiększa. Ostatnio Zakład próbuje wprowadzić na rynek polski, czeskie kolejki do zrywki drewna.
W związku z dokonującą się od początku lat dziewięćdziesiątych transformacją społeczno - gospodarczą w Polsce, niezwykle ważnym zadaniem stało się przeprowadzenie uwłaszczenia na wszystkich nieruchomościach wchodzących w skład Zakładu. Do tej pory, księgi wieczyste prowadzone były w sądach w sposób ogólny i powszechną normą było wpisywanie do jednej księgi gruntów będących własnością Skarbu Państwa, ale pod zarządem różnych instytucji. Teraz należało wszystkie te sprawy uporządkować i założyć księgi wieczyste dla wszystkich działek geodezyjnych będących w administracji LZD Siemianice. Wymagało to dużego nakładu sił i kosztów, ale ostatecznie udało się w 1995 roku przesłać stosowne wnioski do Sądów Rejonowych w Kępnie i Kluczborku. Podstawą prawną uwłaszczenia była Ustawa o szkolnictwie wyższym z 12-go września 1990 roku.
Zakładanie ksiąg wieczystych przedłużyło się nieco w czasie, ale już na przełomie lat 1995-1996 uporządkowano pod tym względem część północną (Sąd Rejonowy w Kępnie), a do lata 1997 roku wpisano nieruchomości leżące w Województwie Opolskim (Sąd Rejonowy w Kluczborku). Z mocy prawa, budynki użytkowane dotychczas przez Zakład stały się jego własnością, a grunty znalazły się w użytkowaniu wieczystym.
Głównym zadaniem lasów doświadczalnych jest tworzenie podstaw do prowadzenia badań naukowych z zakresu leśnictwa. Oczywiście, chodzi tutaj przede wszystkim o podstawy organizacyjne i techniczne. Jednak w miarę posiadanych możliwości, Zakład powinien uczestniczyć w ponoszeniu kosztów doświadczeń prowadzonych na jego terenie. Zgodnie z sugestią LZD Siemianice, Rektor Akademii Rolniczej w Poznaniu prof. Ryszard Ganowicz wydał w dniu 24-go stycznia 1994 roku zarządzenie nr 6/94 o utworzeniu Funduszu Naukowo-Doświadczalnego Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice. Umożliwiło ono przeznaczenie części zysku netto, wypracowanego przez Zakład na finansowanie różnego rodzaju badań naukowych zlokalizowanych na jego terytorium. Do chwili obecnej wydatkowano na ten cel 163.005 zł. Z pieniędzy Funduszu skorzystało już 15 Katedr, z czterech Wydziałów Uczelni.
Rok 1995 przyniósł bardzo dużą zmianę w funkcjonowaniu Nadleśnictwa Doświadczalnego Siemianice. Dotychczas wszystkie prace fizyczne w zagospodarowaniu lasu i pozyskaniu drewna prowadzili robotnicy stali, będący pracownikami Zakładu. Od tego momentu założyli oni własne firmy, a Nadleśnictwo zleca im wykonywanie poszczególnych prac w charakterze usług. Nowy sposób usprawnił organizację Nadleśnictwa, zapewnił lepszy nadzór nad jakością wykonywanych prac, a jednocześnie spowodował wzrost wydajności pracy, a co za tym idzie ograniczenie kosztów w całym Nadleśnictwie.
W omawianym okresie, udało się przeprowadzić kapitalne, kompleksowe remonty trzech leśniczówek. I tak w 1994 roku wyremontowano leśniczówkę w Ciecierzynie, w 1996 roku leśniczówkę Dobrygość, a w 1998 roku leśniczówkę Laski. Przeprowadzono również remont, a właściwie nową inwestycję mieszkaniową w samych Siemianicach. Na bazie jednego z domów typu "Namysłów", w zasadzie wybudowano nowy budynek o konstrukcji drewnianej. Takie działanie podyktowane było wynikiem ekspertyzy technicznej starego budynku, która jako jedyne racjonalne rozwiązanie proponowała taki właśnie tryb postępowania. W ostatnim czasie, pod koniec 2000 roku Zakład rozpoczął budowę nowego budynku leśniczówki Wielisławice, w tej samej technologii. Jego oddanie do użytku przewiduje się do roku 2002.
Jednocześnie z prowadzonymi remontami i nowymi inwestycjami mieszkaniowymi, podjęto działania na rzecz sprzedaży zbędnych mieszkań i osad robotniczych. Ich stan techniczny pozostawiał wiele do życzenia, a ich utrzymanie było źródłem bardzo poważnych kosztów, których ponoszenie w warunkach radykalnie zmienionego rynku pracy było całkowicie nieuzasadnione.
Po przeprowadzeniu szczegółowej analizy, wytypowano te osady i mieszkania, które z punktu widzenia dalszego rozwoju Zakładu uznano za zupełnie zbędne. Weryfikacji wytypowanych mieszkań do sprzedaży, dokonała ponadto specjalna Komisja z Akademii Rolniczej, delegowana przez jej Dyrektora Administracyjnego. Sprzedaży osad i mieszkań dokonano zgodnie z Uchwałą nr 91 Senatu Uczelni z 22-go czerwca 1994 roku. Ogółem w latach 1997 - 1999 sprzedano 17 różnego rodzaju osad, rozrzuconych na terenie całego LZD Siemianice, z których największą był 12-rodzinny blok mieszkalny w Mroczeniu.
Okres ten, przyniósł również nowe inwestycje w Doświadczalnych Zakładach Przemysłowych - Tartaku w Laskach. Najważniejszą inwestycją, zrealizowaną w 1995 roku był zakup i montaż nowoczesnej suszarni do drewna. W założeniach do rozwoju Tartaku przyjęto, że należy dążyć, do jak największego przetwarzania tarcicy. Do tego celu trzeba ją wysuszyć, stąd decyzja o zakupie suszarni. Na podstawie wcześniejszych analiz przyjęto, że należy dążyć do stworzenia możliwości wysuszenia około 3000 m3 tarcicy rocznie. Dużą pomoc w tym zakresie, zaoferowała Katedra Mechaniki i Techniki Cieplnej, która przeprowadziła ocenę możliwości modernizacji starej suszarni, oraz zdolność energetyczną kotłowni Tartaku. Ocena ta wykazała jednoznacznie, że nie ma sensu modernizowania istniejącej suszarni, ze względu na jej przestarzałość i niską wydajność. Jedynym rozwiązaniem był zakup nowej suszarni. Wysłano zapytania ofertowe do wielu wiodących producentów krajowych i zagranicznych. Po rozpatrzeniu nadesłanych ofert, wybrano do dalszych rozmów dwie firmy: włoską "Incomac" i austriacką "Vanicek". Ostatecznie zakupiono i zainstalowano suszarnię dwukomorową wraz z automatycznym, komputerowym układem sterowania, tej ostatniej firmy, o pojemności umożliwiającej wysuszenie zakładanych 3000 m3 tarcicy rocznie. Całkowity koszt tej inwestycji, oddanej do użytku 12-go grudnia 1995 roku wyniósł około 440 tys. złotych.
W kolejnych latach zakupiono dla Tartaku inne urządzenia. Najpierw w 1997 roku kupiono strugarkę czterostronną, z tzw. drugiej ręki, ale w bardzo dobrym stanie technicznym, co pozwoliło rozwinąć produkcję materiałów struganych. W 2000 roku zakupiono nowy trak taśmowy, dla którego lokalizacji wybudowano wiatę, osłaniającą nowe stanowisko pracy przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Ostatnie dziesięciolecie przyniosło kryzys w produkcji rybackiej Rentowność gospodarki rybackiej w Zakładzie sukcesywnie spadała i zaczęła przynosić coraz większe straty. Stało się to z powodem decyzji o wydzierżawieniu stawów hodowlanych. W wyniku ogłoszonego i przeprowadzonego w 1995 roku przetargu, wydzierżawiono na okres dziesięciu lat Gospodarstwo Rybackie Kostów, spółce "Groblex". Jednocześnie Zakład zrezygnował pod koniec 1994 roku z dzierżawy obiektu stawowego Ożarów, a stawy przy szkółce w Dobrymgościu zostały wydzierżawione osobie prywatnej.
W latach 1996 - 1998 zmodernizowano Doświadczalne Gospodarstwo Szkółkarskie Dobrygość. LZD Siemianice uzyskał na ten cel dotację Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 242 tys. złotych. Wkład własny Zakładu wyniósł 320 tys. złotych. Tak więc łączna wartość wykonanych prac wyniosła kwotę 562 tys. złotych. W ramach modernizacji, wykonano następujące prace:
- doprowadzono nową linię energetyczną i oświetlono powierzchnię szkółki
- zakupiono i zainstalowano nowoczesny system deszczujący, sterowany automatycznie firmy Sprinkler
- zakupiono i zainstalowano urządzenia szkółki kontenerowej szwedzkiej firmy BCC
- wyremontowano budynek garaży i zainstalowano w nim komorę chłodniczą do nasion i sadzonek
- zakupiono pewną ilość maszyn i urządzeń do produkcji szkółkarskiej
Warto wspomnieć, że była to trzecia szkółka kontenerowa, uruchomiona w Polsce.
Umożliwia ona produkcję dużych ilości sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym na potrzeby własne i sprzedaż do innych nadleśnictw. Przy opracowaniu koncepcji modernizacji szkółki, wielką pomocą służyła Katedra Hodowli Lasu.
Rozwoju Doświadczalnego Gospodarstwa Szkółkarskiego nie przerwała na szczęście, wielka powódź w lipcu 1997 roku, kiedy to dwukrotnie jej teren został zalany wodami rzeki Prosny. Mimo sprawnej i pełnej poświęcenia akcji ratowniczej, nie udało się uniknąć strat w urządzeniach i budynkach, oraz w produkcji sadzonek. Zamknęły się one bardzo dużą kwotą 600.000 zł. Kilka następnych lat, było czasem wytężonej pracy w celu odbudowania pełnego asortymentu sadzonek drzew i krzewów oferowanych do sprzedaży.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w ciągu ostatnich lat historii Zakładu, było powołanie go w struktury Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy Rychtalskie". Idea leśnych kompleksów promocyjnych wiąże się z koncepcją tzw. zrównoważonego leśnictwa, a więc takiego, które będzie harmonijnie łączyć spełnianie przez lasy wszystkich ich funkcji społecznych: produkcyjnych jak i środowiskowych. Zasady takiego leśnictwa zostały opracowane w latach osiemdziesiątych i pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych. Polska jest jednym z pierwszych krajów, które podjęły się ich wprowadzeniu w praktyce. Ustalono, że najpierw zasady te trzeba wprowadzić na specjalnie w tym celu wybranych obszarach leśnych, zwanych leśnymi kompleksami promocyjnymi, skąd mają one promieniować na cały kraj.
Głównym zadaniem stawianym tym obszarom, są miedzy innymi:
- wszechstronne rozpoznanie stanu biocenozy leśnej i powody zachodzącej w niej zmian
- integrowanie celów trwałej gospodarki leśnej i aktywnej ochrony przyrody
- trwałe zachowanie i odtwarzanie naturalnych walorów lasu
- prowadzenie szkoleń dla leśników i edukacji ekologicznej
- uspołecznienie procesu zarządzania lasami
Powołano do tej pory dziesięć leśnych kompleksów promocyjnych w skład
jednego z nich LKP "lasy Rychtalskie", powołanego 1-go lipca 1996 roku, wszedł Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice. Samo formalne powołanie poprzedziło porozumienie zawarte w dniu 4-go czerwca tego roku, pomiędzy Rektorem Akademii Rolniczej, a Dyrektorem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu w sprawie współdziałania w zakresie powołanego LKP "Lasy Rychtalskie". Trzeba tu bowiem zaznaczyć, że w skład tego Kompleksu obok LZD Siemianice weszły dwa nadleśnictwa: Syców i Antonin. Jak do tej pory jest to jedyny LKP z udziałem lasów spoza struktur Lasów Państwowych.
Dla Zakładu była to decyzja bardzo doniosła. Pozwala ona z jednej strony uczestniczyć we wdrażaniu najnowszych idei i koncepcji prowadzenia gospodarki leśnej, a z drugiej stanowi ona niewątpliwy dowód uznania dotychczasowych osiągnięć Zakładu i prowadzonej w nim gospodarki leśnej w lasach.
Obowiązek szczegółowego rozpoznania środowiska leśnego, który nałożył na LZD Siemianice jego udział w LKP "Lasy Rychtalskie" bardzo dobrze koreluje z podstawowym zadaniem stawianym Zakładowi, to jest tworzeniem trwałych podstaw do prowadzenia różnego rodzaju badań leśnych. W związku z tym, podjęto w ostatnim czasie szereg przedsięwzięć, zmierzających do osiągnięcia tego celu. Najważniejszym stało się opracowanie gleb i siedlisk występujących na terenie Nadleśnictwa Doświadczalnego Siemianice. Wykonanie tego opracowania zlecono Zakładowi Usług Ekologicznych i Urządzeniowo - Leśnych z Poznania. Jego właściciel mgr inż. Andrzej Kossakowski opracował metodykę wykonania wyżej wymienionych prac, połączonych z opracowaniem fitosocjologicznym lasów doświadczalnych. Nie można było ich zlecić odpowiednim Katedrom Akademii Rolniczej, ze względu na planowany rozmiar prac, przekraczających ich możliwości wykonawcze. Należy tutaj dodać, że według tej samej zaakceptowanej metodyki, opracowano pozostałe nadleśnictwa, wchodzące w skład LKP.
Pełne opracowanie pod tytułem:Operat glebowo-siedliskowy i fitosocjologiczny Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice" zostało przekazane Zakładowi w dniu 18-go grudnia 1999 roku. Jest to w tej chwili podstawowy instrument dalszego planowania hodowlanego w Nadleśnictwie Doświadczalnym Siemianice, a jednocześnie stanowi on nieocenioną pomoc w prowadzeniu badań i doświadczeń leśnych na jego terenie. Trzeba podkreślić fakt, że oprócz szczegółowego rozpoznania gleb i siedlisk, opracowano mapy roślinności potencjalnej i rzeczywistej, pozwalające w dalszej perspektywie na renaturalizację poszczególnych fragmentów lasu. Tylko w ten sposób można było zresztą stwierdzić występowanie siedlisk wyżynnych na tym terenie, co było bardzo dużym zaskoczeniem.
Nieco wcześniej zlecono wykonanie dwóch innych opracowań poszczególnym Katedrom Uczelni. I tak w 1996 roku Katedra Urządzania Lasu przeprowadziła badania pozwalające na ocenę stopnia zagrożenia lasów doświadczalnych przez zanieczyszczenia przemysłowe na podstawie stanu koron sosny zwyczajnej, jako bioindykatora. Natomiast, w roku następnym Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska wykonała pracę pt. " Inwentaryzacja zasobów wodnych i gospodarka tymi zasobami oraz retencja wodna w lasach Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice".
Otrzymano w ten sposób, w miarę kompletny obraz warunków produkcji leśnej w LZD Siemianice. Ważne jest, by w dalszych latach śledzić kierunki zmian następujących w środowisku. Będzie to miało ogromne znaczenie dla podejmowania decyzji gospodarczych, a także dla prowadzenia badań naukowych.
Z innych działań podejmowanych w Zakładzie, w ciągu ostatnich lat, odnotować należy przystąpienie do remontu pałacu w Siemianicach. Obecnie głównym problemem jest stan instalacji wewnętrznych, a szczególnie elektrycznej oraz stropów pomiędzy piętrem a kondygnacją strychu. Nowoczesne technologie budowlane umożliwiają na szczęście dokonywanie wymiany instalacji etapami, bez konieczności jednorazowego założenia na przykład centralnego ogrzewania. Taki sposób prowadzenia remontu ułatwia ogromnie ich finansowanie, choć za cenę ich dużego rozłożenia w czasie. W 1999 roku przeprowadzono pierwszy etap prac, w trakcie których kompleksowo wyremontowano około? pomieszczeń, łącznie z wymianą w nich wszystkich instalacji. Następny etap w roku 2001 objął kolejne pomieszczenia i co ważniejsze remont wspomnianych wyżej stropów, co pozwoliło usunąć stan zagrożenia dla użytkowników. Niestety w najbliższych latach trzeba będzie zabrać się za bardzo kosztowną wymianę pokrycia dachowego. Prace remontowe w latach 1999 i 2001, finansowano z wpływów uzyskanych ze sprzedaży zbędnych osad robotniczych.
Nastąpiły również zmiany, w prowadzonej przez Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice gospodarce łowieckiej. Uchwalona 13-go października 1995 roku Ustawa Prawo Łowieckie, zniosła możliwość dzierżawienia obwodów łowieckich przez instytucje inne niż koła łowieckie. Jedyną możliwością dalszego prowadzenia rozwijającej się gospodarki łowieckiej była zamiana dzierżawy na zarząd w formie Ośrodka Hodowli Zwierzyny Łownej. Zgodę na taką zamianę uzyskano decyzją MOŚZN i L z dnia 26-go lutego 1997 roku. Trzeba nadmienić, że prawie jednocześnie Zakład uzyskał koncesję nr 170 z dnia 18-go września tego samego roku na sprzedaż usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców, co pozwoliło uniezależnić się przy sprzedaży polowań dewizowych od krajowych pośredników.
W końcówce minionego okresu podjęto szereg działań na rzecz rozbudowy kompleksu edukacyjnego na bazie Ośrodka Naukowo-Dydaktycznego w Laskach. Trzeba pamiętać o tym, że zadania Zakładu w ramach edukacji ekologicznej znacznie się rozszerzyły po powołaniu Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy Rychtalskie"
W ogrodzie dendrologicznym w Laskach, po okresie pewnej stagnacji na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, rozpoczęto nowe nasadzenia, przy czym przyjęto zgodnie za wskazaniami prof. Mieczysława Czekalskiego - opiekuna Arboretum, że odtąd będzie ono gromadziło głównie trzy kolekcje:
- wszystkie możliwe taksony z grupy wrzosowatych, na czele z różanecznikami i azaliami jako specjalnością szkółki w Dobrymgościu
- różnego rodzaju odmiany i formy cisów
- gatunki rodzime drzew i krzewów, we wszystkich formach pokrojowych
W 1998 roku w pobliżu Bursy i Arboretum powstała tzw. "Klasa Leśna". Jest to obiekt pod okapem drzewostanu, z ławkami i pomocami edukacyjnymi, przygotowany do prowadzenia zajęć z dziećmi i młodzieżą. W 2000 roku, w specjalnie do tego celu wyremontowanych pomieszczeniach, utworzono "Izbę Leśną", w której prezentuje się różnego rodzaju eksponaty oraz wystawy fotograficzne związane z przyrodą i lasami Siemianic.

Jubileusz 50-lecia Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice wypada w bardzo ważnym momencie dla naszego kraju. Mija ponad dziesięć lat od radykalnego zwrotu w naszej historii, kiedy to Polska powróciła na drogę demokratycznego rozwoju. Jednak mimo upływu tych lat, proces przemian nie został jeszcze zakończony, a wprost przeciwnie wydaje się, że wiele jest jeszcze do zrobienia, choć można się poszczycić wieloma niezaprzeczalnymi sukcesami.
Widać to najlepiej, po stanie naszej gospodarki narodowej. Jej proces transformacji trwa, a pomysłów na jego dalszą realizację nie brakuje. Jaki Polska przyjmie ostatecznie model rozwoju gospodarczego? Kiedy ustanowione będą wreszcie jasne reguły gry ekonomicznej dla wszystkich podmiotów gospodarczych? Jakie będą reperkusje, miejmy nadzieję, nieodległego wejścia do struktur Unii Europejskiej? Pozostaje niezwykle ważne pytanie o przyszłość naszego przemysłu drzewnego?
Trzeba również czekać na ostateczne ukształtowanie się systemu szkolnictwa wyższego i jego finansowania. Ten proces również nie został jeszcze zakończony. I w tym kontekście, pytać należy o miejsce macierzystej Akademii w tym systemie? Jak będzie wyglądała jej przyszłość?
Nie są również zakończone spory o kształt polskiego leśnictwa. Nie chodzi w tym miejscu, o problem jego prywatyzacji, czy reprywatyzacji jako, że ogromna część społeczeństwa popiera utrzymanie lasów w rękach Skarbu Państwa. Jednak coraz bardziej drastycznie stawiać się będzie pytania o źródła jego finansowania. Polska z powodzeniem rozpoczęła realizację programu tzw. "zrównoważonego leśnictwa" - czy można będzie go sfinansować tylko z wpływów za pozyskane drewno? Kto zapłaci za spełniane przez lasy funkcje pozaprodukcyjne, których znaczenie będzie wzrastać? W Europie Zachodniej istnieje system dopłat dla właścicieli lasów /choć ostatnio słyszy się o próbach jego ograniczenia/. Skąd jednak w naszym budżecie wziąć na to pieniądze?
Trzeba zadawać i szukać odpowiedzi, na takie i podobne pytania, jeśli chce się myśleć o dalszej przyszłości LZD Siemianice. Zakład nie działa przecież w jakiejś pustce. Trzeba się przyglądać jego bliższemu i dalszemu otoczeniu.
Czy ma on być przedsiębiorstwem nastawionym na maksymalizację zysków? Kłóci się to jednak z jego podstawowymi zadaniami w sferze doświadczalnictwa, dydaktyki i edukacji ekologicznej, które są kosztowne i w większości pokrywane z własnych wpływów. Trzeba sobie zdać sprawę z faktu, że nawet działalność typowo gospodarcza jest w przypadku Zakładu, obciążona o wiele większymi kosztami, niż dzieje się to w "normalnych" instytucjach i nadleśnictwach, czy firmach drzewnych. Jak w tej sytuacji sprostać konkurencji na rynku?
Jeśli uznamy, że najważniejsze są zadania, dla których powołano Zakład prawie 50 lat temu, to okaże się, że jego funkcjonowanie wymagać będzie dofinansowania. Pozostaje tylko retoryczne w obecnej sytuacji pytanie o źródła tego dofinansowania.
Czy można będzie znaleźć swoisty "złoty środek" - pośrednią drogę rozwoju? Wydaje się to być bardzo wątpliwe.
Jak dotychczas zakłady doświadczalne /a w tym i LZD Siemianice/, udowodniły potrzebę swojego dalszego istnienia. Teza ta znalazła ostatnio odbicie, choćby we wnioskach ze Zjazdu Polskiego Towarzystwa Leśnego w 1994 roku w Rogowie, czy w Kongresie Leśników Polskich, odbytym w 1997 roku.
Pytań, na które nie ma jeszcze odpowiedzi jest wiele. Zresztą odpowiedź na ogromną większość z nich, leży poza możliwościami Zakładu. Jednak decyzje wpływające na jego przyszłość, trzeba podejmować już dziś.

1. Broda J. /1969/: Rolnicze i leśne zakłady doświadczalne. W: Dzieje akademickich studiów rolniczych i leśnych w Wielkopolsce 1919 - 1969. PWN, Poznań: 166 - 178
2. Michocki J. Sorokowski R. /1969/: Wyższa Szkoła Rolnicza w Poznaniu - Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice. LZD Siemianice
3. Piasecki F. /1998/: Laski w Kotlinie Pomianki. Wyd. Hlondianum, Poznań
4. Ratajski C. /1938/: Sprawozdanie Kontrolne Fundacji "Nauka i Praca" im. Heliodora Święcickiego. Archiwum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
5. Woźniak A. /1994/: Aspekty organizacyjno - prawne leśnych zakładów doświadczalnych. Materiały XCIV Zjazdu PTL, Rogów
6. Zabielski B. /1967/: Lasy doświadczalne Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, Wyd. WSP, Poznań