Start Informacje ogólne Historia Regionu

Historia regionu

 

Tereny południowej Wielkopolski zamieszkiwane były już w okresie mezolitu, tj. w środkowej epoce kamiennej (8000-4200 lat p.n.e.), przede wszystkim przez grupy koczownicze. Najciekawsze zbiory z okresu kultury łużyckiej znaleziono w Laskach oraz na tzw. Górze Wiatrakowej k. Kępna. Prace wykopaliskowe pozwoliły na odkrycie kamiennych siekierek, popielnic z resztkami spalonych kości, kubków, czerpaków, motyk rogowych i kamiennych. Interesujące wykopaliska pochodzą także z Lipna koło Siemianic. W młodszym okresie brązu nastąpił dalszy rozwój osadnictwa i zwiększyła się powierzchnia gruntów ornych. W okresie rzymskim (od początku naszej ery do roku 375) przez południową Wielkopolskę przebiegał szlak bursztynowy. Koło Antonina odkryto piec do wytapiania żelaza z rudy darniowej. W okresie wczesnofeudalnym pojawiły się najpierw osady otwarte, a później - w VII i VIII w. - osady o charakterze obronnym. W powiatach ostrzeszowskim i kępińskim znajdują się grodziska, m.in. w Kierznie, Ostrzeszowie, Bobrownikach, Biskupicach Zabarycznych, Kobylej Górze, Grabowie, Bukownicy, Bolesławcu, Trzcinicy, Grębaninie, Baranowie i Kępnie.
W 1283 r. Przemysł II uznał Kępno i Ostrzeszów za ważne ośrodki obronnoadministracyjne. Obszar południowej Wielkopolski stanowił od XII do XIII w. tereny intensywnego osadnictwa. Świadczą o tym zapisy źródłowe o najstarszych miejscowościach: Słupia, która od 1177 r. stanowiła własność cystersów, Trzcinica należąca od 1149 r. do norbertanów z Wrocławia, a także Opatów i Łęka Opatowska, którymi do 1280 r. władał ten sam zakon. Obłok od 1213 r. należał do cysterek. Od XII w. rozpoczęła się kolonizacja wsi na prawie niemieckim. W 1253 r. lokalizację otrzymały wsie Baranów, Doruchów i Myślniew, a po 1280 r. - Opatów, Słupia i Bukownica. W tym samym czasie powstało szereg miast, m.in. Kotłów (1108 r.), Bralin (1136 r.).
W okresie dzielnicowego rozbicia Polski powiat ostrowski należał do Wielkopolski, natomiast ziemia ostrzeszowskokępińska wchodziła w skład Śląska. W 1396 r. ziemia ostrzeszowsko-kępińska powróciła do Wielkopolski. Za panowania Kazimierza Wielkiego powstał obronny zamek w Bolesławcu i wzmocniono zamek w Kępnie. W XIV wieku na te tereny przybyli uchodźcy z Czech.
W wieku XVIII południowa Wielkopolska stanowiła bardzo silny region sukienniczy i płócienniczy. Znane były liczne targi i jarmarki, m.in. targi na konie, zboże i drewno w Kępnie.
W wyniku drugiego rozbioru Polski, teren Wielkopolski został wcielony do Prus jako prowincja "Prusy Południowe". Podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r. powstańcy zajęli m.in. Kępno i Ostrzeszów, a mieszkańcy Ostrowa walczyli z oddziałami pruskimi jeszcze po klęsce pod Maciejowicami. W latach 1806-1815 południowa Wielkopolska znalazła się w granicach Księstwa Warszawskiego, a po klęsce Napoleona ponownie wróciła do Prus. Dla rozwoju regionu decydujące znaczenie miała budowa w drugiej połowie XIX wieku nowych dróg i linii kolejowych. Wówczas to w Kępnie działały fabryki tabaki, papy i tartaki; w Ostrowie - cegielnie, gorzelnia, olejarnia. W pobliżu Ostrzeszowa zlokalizowano papiernie, huty żelaza i przemysł ceramiczny.
W wyniku Powstania Wielkopolskiego zdobyto wiele miejscowości, m.in. Ostrzeszów i Ostrów Wlkp. Niestety, nie udało się zdobyć Kępna, które wróciło do Polski w 1920 r.
Powiaty kępiński i ostrowski już 1.09.1939 r. zajęły wojska niemieckie. Tereny południowej Wielkopolski zostały wyzwolone przez wojska radzieckie w drugiej dekadzie stycznia 1945 r.